Toen ik eergisteren met mijn fiets door de Groesbeekse dwarsweg reed, voelde ik terstond een koude rilling door mijn gehele lijf gaan. Ik kon de woorden voor dit gevoel, deze ervaring niet zo gauw vinden.
Thuis zag ik een boek van Maarten Biesheuvel met de juiste titel zo bleek later, in de kast staan en ik wist direct hoe ik mijn gevoel in woorden moest uitdrukken, maar al kan het nooit precies deze ervaring omschrijven. De verpletterende werkelijkheid. Het is de titel van de verhalenbundel die in 1979 verscheen.
De enige echte werkelijkheidservaring komt als een windvlaag over je heen en zet je neer in een andere wereld dan de dagelijkse routinewerkelijkheid. Deze werkelijkheid overkomt je en is dan zo echt dat het bijna niet echt kan zijn. De werkelijkheid is zo confronterend soms, dat het zichzelf buiten de werkelijkheid plaatst.
Ik voelde mij overdonderd met dat gevoel van werkelijkheid binnen een paar tellen toen ik de genoemde straat bereikte. Overal zag ik witte ballonnen.
Aan auto’s, ballonnen aan tuinhekjes, aan boomstammen vastgebonden, aan fietsenstandaards, een zee van wuivende witte ballonnen.
Ook in de straten die op de dwarsweg aansluiten hingen ballonnen licht deinend op de golven van de wind. Een man verdeelde ballonnen en ik vroeg hem naar de betekenis van dit tafereel.
“Een begrafenis”, was zijn antwoord. De auto met de overledene zou door de zee van ballonnen rijden, zijnde een afscheidsceremonie voor de buurt georganiseerd, omdat het gezien de nationale crisisomstandigheden onmogelijk zou zijn om een gewone begrafenis te houden.
Diep onder de indruk fietste ik nog eens door de straat en ik weet nu dat de verpletterende werkelijkheid ook met mij te maken had, met mijn moeder, met het verlies van haar, kort geleden, vorige maand nog.
Zie ook De werkelijkheid van de Wereld
